Aktualności - blog

Ostatnia aktualizacja kodu programu odbyła się z pewnymi problemami, ale jak mówi przysłowie: nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło. "Dobre" w tym przypadku było to, że od samego rana dostałem prawie 20 mejli z informacją o problemie, co oznacza, że słownik jest intensywnie użytkowany co dało mi bardzo potrzebną motywację do pracy.

Dziękuję wszystkim za cierpliwość i słowa wsparcia (dowiedziałem się, że problemy przy aktualizacji nikogo już nie dziwią i są raczej normą niż wyjątkiem). 

W każdym razie problem jest już rozwiązany i dotyczył generalnie osób, które nigdy nie pobierały aktualnej wersji programu (Uwaga: nie mylić z bazą terminologiczną - to dwie różne sprawy). Raczej nie przewiduję już aktulizacji kodu w tym wydaniu Słownika. Skupię się na rozbudowaniu bazy i, o ile czas pozwoli, również dodaniu grafik, których mam póki co kilkadziesiąt. Baza to temat pierwszorzędny bo liczba haseł w notatniku roboczym wciąż oscyluję w okolicach 5 tysięcy.

W przypadku ewentulanych przyszłych problemów warto więc w pierwszej kolejności zainstalować aktualną wersję programu, którą posiadacze VI wyd. mogą pobrać tutaj. Rozwiązaniem awaryjnym jest uruchomienie programiku updater.exe, choć to nie daje 100% pewności.

Z przyjemnością informuję, że zawiesiłem aktualizację bazy terminologicznej. Słownik liczy obecnie 44 932 hasła. Nie czekałem do równych 45 tys. gdyż właśnie dostałem od programisty nową wersję programu, gdzie nie występuje już problem z wyszukiwaniem całych wyrazów  i zawisiłem na serwerze nową bazę wraz ze zmienionymi plikami programu (więcej szczegółów na temat zauważonego problemu tutaj). Najważniejsze, że nie trzeba pobierać i instalować nowej wersji programu gdyż aktualizacja nastąpi samoczynnie przy pobieraniu nowej bazy. 

Z wyprzedzeniem informuję o konieczności wprowadzenia drobnej zmiany w programie. Oczywiście zalecam użytkownikom pobranie nowej wersji programu do obsługi słownika (bezpłatny oczywiśćie) ze standardowego miejsca w sklepie (Ostatnia wersja programów dla posiadaczy wyd. VI - za darmo). 

Zmiana dotyczy wyszukiwania haseł przy zaznaczonym polu "znajdź tylko całe wyrazy". Ta opcja może utrudniać wyszukiwanie skrótów (których w słowniku jest naprawdę dużo, chyba ok. 3 tys.), z których sporo ma identyczne oznaczenie literowe - np. PC może oznaczać Portland cement czyli cement portladzki, polymer concrete czyli beton żywiczny/polimerobeton, beton zwykły czyli plain concrete, polycarbonate czyli poliwęglanowy, prestressed concrete czyli beton sprężony, pulverised coal czyli pył węglowy, point of curvature czyli punkt początkowy krzywej, oraz precast concrete czyli beton prefabrykowany. Aby te skróty rozróżnić przy kolejnych dodawałem liczbę porządkową w nawiasie i rozwiązanie to działało do momentu dodania funkcji wyszukiwania po całości wyrazu.

Teraz musimy zmodyfikować kod aby wyszukiwanie ignorowało cyferki, co mam nadzieję będzie stosunkowo proste, ale czekam jeszcze na odpowiedź programisty. O dostępności nowej wersji pinformuję osobno, mam nadzieję w ciągu najbliższych dni.

Z dobrych wiadomości - po mojej stronie słownik liczy 44642 hasła czyli zbliża się kolejna aktualizacja - 45 tys.!

Liczba haseł wzrosła do 44444 (jak widać na załączonym obrazku :-). Dlaczego haseł polskich jest mniej? Cały czas jest to skutek metody opracowania wersji elektronicznej z wykorzystaniem tomu ang.-pl. Skutkiem tego jedno hasło angielskie może mieć parę odpowiedników polskich. Oczywiście w miarę możliwości przy okazji odwidzania haseł rozbijam je tak by z czasem uzyskać proporcję zbliżoną do 1:1, na dzisiaj jest to 1:16, czyli coraz lepiej. 

Zdecydowałem się zmienić nazwę kategorii "obiekty hydrotechniczne" na "Hydrologia i hydrotechnika". Obecnie kategoria ta liczy 154 przypisane hasła. Dużo to czy mało - nie wiem (biorąc pod uwagę łączną liczbę haseł 44 200). Na pewno są to hasła rzeczywiście występujące w opracowaniach z szeroko rozumianego budownictwa. Poza tym proszę pamiętać, że liczba haseł z danej dziedziny może być dużo większa niż liczba haseł już przypisanych do określonej kategorii. Podział zawartości słownika na kategorie miał przede wszystkim ułatwić przygotowywanie się do tłumaczeń ustnych z danej dziedziny. Oczywiście dobrze jest uzyskać dokumentację od klienta zlecającego tłumaczenie ustne ale jak każdy wie nie zawsze jest to możliwe. Natomiast tematyka tłumaczenia ustnego jest zazwyczaj znana. Podział na kategorie został oczywiście wykorzystany w grze do nauki angielskiej terminologii budowlanej.

W słowniku już od lat istnieje kategoria "obiekty hydrotechniczne". Leżała ona nieco odłogiem gdyż teksty z tej dziedziny trafiały do mnie stosunkowo rzadko. Wody płynące to mój konik już od lat więc z dużą ochotą zabrałem się do tłumaczenia dużego opracowania dotyczącego regulacji pewnego zabagnionego obszaru Polski. Tym bardziej, że na półce stał "Międzynarodowy słownik hydrologiczny". Pierwszy termin, który sprawił mi problem: śluza wałowa, następny śluza gospodarcza, przepust wałowy, przewał... W słowniku brak. Hmmmm.... Szukam innych.... Nie znalazłem NIC. Z ciekawością przeczytałem przedmowę do rzeczonego słownika hydrologicznego. No tak... nad słownikiem pracowało wielce szacowne grono ekspertów i ma on ułatwić komunikację językową z zagranicznymi instytutami i instytucjami, i w ogóle to wspaniały słownik, i już od wielu lat wszystkim służy rozwijając i ulepszając. Przepraszam za uszczypliwość tego co napisałem i bezpośredniość tego co napiszę ale wsadźcie sobie Panowie eksperci ten słownik głęboko... na półkę. No ale aby skończyć optymistycznym akcentem: kolejnych kilkanaście godzin poszukiwań pozwoliło mi rozwinąć ten leżący odłogiem obszar bazy terminologicznej słownika o czym użytkownicy przekonają się już wkrótce tj. przy okazji następnej aktualizacji.

PS. Przewertowałem słownik metodą "od A do Z" i znalazłem tak rzadko występujące hasła jak np. "źródło". Tym, którzy po raz pierwszy słyszą o źródle przyda się definicja. Otóż według zespołu ekspertów pracujących nad słownikiem od 1974 roku (!) źródło to "miejsce, gdzie woda w sposób naturalny wypływa na powierzchnię ze skały czy też z ziemi". Niesamowite! A rzeka (no wiecie, Wisła, Odra itd.) to "duży ciek stanowiący naturalny system drenażu zlewni"! Brawo Panowie eksperci! Co byśmy bez was zrobili! 

Właśnie zawiesiłem aktualizację bazy terminologicznej, która obecnie liczy 44 tys. haseł. Liczba haseł dla mnie znacząca. Pamiętam, że ćwierć wieku temu wpadł mi w ręce jeden bardzo gruby słownik, który liczył właśnie tyle haseł. Liczba ta wydała mi się wówczas ogromna, trudna do wyobrażenia. Hasło kontrolne: "dual supply". 

Co jakiś czas otrzymuję zapytanie dotyczące możliwości współpracy słownika z programami CAT typu Wordfast i Trados. Do tej pory byłem raczej na "nie" gdyż siłą rzeczy tracimy wszystkie funkcje programu obsługującego słownik pozostawiając jedynie "gołe" wyszukiwanie odpowiedników ale jeśli byłoby zainteresowanie to zgodnie z zasadą "Klient nasz Pan" trzeba będzie to umożliwić. Może już wkrótce tj. w najbliższych miesiącach, może nawet przed opracowaniem wersji na Android, to również jest jednym z ważniejszych priorytetów.

Wkrótce kolejna aktualizacja - 44 tys. haseł!

Jeden z użytkowników zasygnalizował dość dziwny problem, który zauważył podczas intensywnego użytkowania słownika. Słownik mianowicie dublował niektóre hasła w wynikach wyszukiwania. Problem był o tyle dziwny, że występował tylko w przypadku niektórych haseł a dodatkowo był całkowicie niewidoczny w programie, z którego korzystam na codzień przy bieżącej pracy nad słownikiem. Programiście udało się znaleźć regułę i usunąć przyczynę problemu. Występował on przy wyszukiwaniu haseł po fragmencie występującym w środku hasła - np. "stokow". Program prawidłowo wyrzucał wszystkie hasła zawierające "stokow" .... ale zbyt się przy tym rozpędzał i wyrzucał te hasła podwójnie. Wprowadziliśmy poprawkę do kodu i przetestowaliśmy - teraz jest prawidłowo. Czy na Państwa systemie program zaktualizował się prawidłowo można łatwo sprawdzić wpisując hasło kontrolne "stokow". Hasła wynikowe (kamieniołom stokowy, osady stokowe, procesy stokowe, wyrobisko stokowe, wyrobisko stokowo-wgłębne) powinny wystąpić tylko raz.  Poprzednio program zwracał wyniki zdublowane w następujący sposób: (kamieniołom stokowy, osady stokowe, procesy stokowe, wyrobisko stokowe, wyrobisko stokowo-wgłębne kamieniołom stokowy, osady stokowe, procesy stokowe, wyrobisko stokowe, wyrobisko stokowo-wgłębne). Aby wymusić aktualizację zawiesiłem zaktualizowaną bazę danych, która zawiera 43360 haseł - stąd nazwa w tytule "aktualizacja półmetkowa".

Dobry słownik kolejowy to póki co marzenie. Z pewną nadzieją przewertowałem przedwojenny (1929!) słownik pt. "Eksploatacja techniczna dróg żelaznych. Niestety w przeciwieństwie do wielu starych słowników (np. absolutnie genialny "Słownik Technologii Piwowarskiej" autorstwa p. Juliusza Komornickiego) słownik z 1929 roku dość mocno mnie rozczarował. Obecnie zajmuję się tłumaczeniem naprawdę dużego opracowania z dziedziny sterowania ruchem kolejowym (srk) więc wkrótce Słownik Budownictwa, Infrastruktury i Wyposażenia powinien wzbogacić się o wiele pożytecznych haseł. Tymczasem będę wdzięczny za przesyłanie wszelkich znalezisk terminologicznych z tego zakresu. 

Z przyjemnością informuję o zawieszeniu kolejnej aktualizacji bazy terminologicznej. Liczy ona obecnie 43 tys. haseł. W związku z nadchodzącą zimą jako hasło kontrolne (w celu sprawdzenia prawidłowości aktualizacji) wybrałem "flow of ice". 

Dziękuję za kolejne propozycje i uwagi zgłoszone za pomocą funkcji programu "zgłoś hasło". 

Przy dość sporym spadku zleceń o tematyce budowlanej trafiają do mnie ostatnio tłumaczenia z dziedzin, których w żadnym razie nie można włączyć do dość szerokiej tematyki słownika (budownictwo, infrastruktura, wyposażenie). Zegarmistrzostwo, kopalnie odkrywkowe - tego naprawdę nie da się "wcisnąć" do słownika więc hasła pozostaną w notatniku prawdopodobnie po wieczny czas. Pół żartem pół serio - zegarmistrzostwo można byłoby ewentualnie uznać za element budownictwa bo jak wygląda wieża bez zegara? Wydawałoby się, że dziedziny tak stare jak geologia i zegarmistrzostwo na pewno zostały już rozpracowane lingwistycznie. Tymczasem okazuje się, że oprócz standardowego bałaganu związanego z różnicami między angielskim brytyjski i amerykańskim brak jest słowników dwujęzycznych. Zastanawiające jest dlaczego tworząc glosariusze (niektóre całkiem niezłe) autorzy nie wpadną na pomysł by w nawiasie dopisać odpowiednik angielski lub niemiecki lub najlepiej oba. Program obługujący słownik w obecnej wersji umożliwia tworzenie własnych słowników. Zachęcam więc wszystkich do tworzenia słowników tematycznych. Okazuje się, że budownictwo nie jest jedyną zaniedbaną w tym zakresie dziedziną. Praktycznie gdzie nie spojrzeć tam przydałby się jakiś słownik dwujęzyczny. Oferuję pomoc w dystrybucji tego rodzaju słowników za pośrednictwem naszej strony sklepowej. Jedynym warunkiem jest sensowna objętość np. 1000 haseł.

Właśnie zawiesiłem aktualizację 41900 haseł. Hasło kontrolne: "miejscowe oblodzenie" - w przypadku braku tego hasła po aktualizacji proszę o kontakt. Dziękuję wszystkim za motywację do dalszej pracy nad słownikiem.

Drodzy użytkownicy Słownika Budownictwa, Infrastruktury i Wyposażenia w wyd. VI,

Od momentu publikacji wprowadziliśmy sporo zmian w kodzie programu. W większości były one wynikiem próśb użytkowników (m.in. wprowadzenie możliwości przechodzenia między okienkami programu za pomocą klawisza Tab). Obecnie wprowadziliśmy zmianę, która pozwoli w przyszłości na automatyczną aktualizację programu per analogia do obecnej aktualizacji bazy terminologicznej. Aby móc korzystać z tego udogodnienia (lub funkcjonalności jak to mawiają programiści) konieczne jest jednak ręczne pobranie i zainstalowanie programu w wersji pozwalającej na automatyczną aktualizację kody w przyszłości. Będzie to bardzo przydatne chociażby dlatego, że informatyka nie stoi w miejscu a nowe rozwiązania na poziomie systemu operacyjnego lub protokołu transmisji danych, itd. wymuszają zmiany w kodzie programu do obsługi słownika. Reasumując - prosiłbym o pobranie nowego programu z tej lokalizacji i zainstalowanie go przy wykorzystaniu klucza instalacyjnego, który otrzymaliście Państwo przy zakupie słownika. W przypadku kłopotów z odszukaniem klucza prosiłbym o kontakt mejlowy na adres: tlumacz(małpa)slownik-budowlany.pl. 

Wkrótce zawieszę aktualizację, tym razem będzie to "półmetek" czyli 41500 haseł a nie 42 tys. jak początkowo zakładałem. Dobra wiadomość jest jednak taka, że teraz będę miał naprawdę sporo więcej czasu by wreszcie przeanalizować i przepisać hasła z notatnika (a jest tego grubo ponad 4 tysiące).

W międzyczasie drążyłem nieco temat drogownictwa (zgodnie z tym, co napisałem wcześniej historia zatoczyła koło). Trafiłem na termin "środkowy pas wielofunkcyjny" - i jest on ciekawy zarówno z punktu widzenia lingwistycznego bo tłumaczenie angielskie nijak się ma do polskiego odpowiednika oraz bardzo ciekawy technicznie - osoby zainteresowane tematem zachęcam do zapoznania się z tym niesamowicie prostym rozwiązaniem poprawiającym płynność i bezpieczeństwo ruchu drogowego.

W internecie znaleźć można już wiele tłumaczeń w rodzaju "multi function middle lane" a nawet "multifunction median lane" no i oczywiście sporo wariacji na temat. Według mojego rozeznania w krajach anglojęzycznych nazywa się to: center left-turn lane (angloamerykański) lub centre left-turn lane (brytyjski) lub fajny termin opisowy two way left turn lane.

Można powiedzieć, że historia zatoczyła koło. Około 10 lat temu spotkałem się z zarzutem, że słownik zawiera zbyt wiele terminów z zakresu drogownictwa w porównaniu do np. wykończenia wnętrz czy architektury. Częściowo zgodziłem się z zarzutem. Słownik nie powstaje w zaciszu gabinetów ośrodków naukowych ale w realnej walce na placu budowy. 10 lat temu byliśmy w szczytowym okresie przygotowań i realizacji inwestycji drogowych i stąd terminologia drogowa rzeczywiście dominowała. Obecnie, przy okazji tłumaczenia artykułu o nawierzchniach lotniskowych stwierdziłem, że branży drogowej na pewno nie należy uznać dzisiaj za dominującą. Czas na duże porządki w tej dziedzinie bo inwestycje drogowe być może znów ruszą (miejmy nadzieję, że tym razem nacisk zostanie położony na udrożnienie szlaków w kierunku Pn-Pd i budowę sieci dróg eksperesowych zamiast nieszczęsnych autostrad płatnych).

Wprowadziliśmy drobne zmiany w kodzie programu - m.in. przywróciliśmy możliwość przechodzenia między oknami przyciskiem Tab oraz dodaliśmy możliwość wyłączania historii wyszukiwania. Zmiany wprowadziliśmy na prośbę jednego z użytkowników. Dziękuję za wkład w rozwój programu do obsługi słownika! 

Najnowszą wersję programu pobrać można zawsze z tej lokalizacji: najnowsza wersja programu  (dotyczy to oczywiście osób, które posiadają już zainstalowany program na swoim komputerze). Przed instalacją nowego programu warto "na wszelki wypadek" odinstalować wersję poprzednią.

Tak wygląda stan na dzisiaj - załączam zdjęcie z mojego notatnika pod Excelem - najważniejsza jest cyferka po lewej stronie - tyle haseł muszę przenieść z notatnika do słownika. Oczywiście nie jest to tylko copy&paste. Hasła lądują w notatniku przeważnie przy okazji tłumaczeń na krótki termin w stanie ogólnego chaosu i pośpiechu. Zanim zajmą zaszczytne miejsce w słowniku muszą być poddane weryfikacji, często żmudnej gdyż coraz częściej zdarza się, że istnieją już w słowniku i trzeba zweryfikować, który z odpowiedników jest lepszy, poprawniejszy, itd.

Ostatnie dwa dni poświęciłem na analizę istniejących haseł i uzupełnienie słownika o nowe hasła z zakresu gospodarki magazynowej i logistyki. Okazało się, że ten obszar to kolejna "terra incognita" a tłumaczenia proponowane na renomowanych portalach z zakresu logistyki są często bardzo, ale to bardzo podejrzane lub już na pierwszy rzut oka błędne. Zachęcam do przesyłania propozycji haseł z tego zakresu (funkcja "zgłoś hasło"), gdyż mam w notatniku sporo haseł angielskich i polskich bez stuprocentowych odpowiedników w związku z czym nie mogę ich dodać do słownika. 

Zdecydowałem, że aktualizację będą zawieszane nie w odstępach czasowych ale co 1000 haseł. Stan na dzisiaj to 40 700 haseł, gdy dojdzie do 41 tys. zawieszę aktualizację. Uporządkowałem i znacząco rozbudowałem terminologię z zakresu stolarki otworowej - głównie zamki i okucia.